Krajowy Program Kolejowy - największy program wsparcia kolei w historii Polski

Modernizacja prowadzone przez spółkę Trakcja PRKiI

Krajowy Program Kolejowy został uchwalony we wrześniu 2015 roku, a realizacja projektów inwestycyjnych ma potrwać do 2023 roku. Głównym celem programu jest wzmocnienie roli transportu kolejowego w zintegrowanym systemie transportowym kraju, poprzez stworzenie spójnej i nowoczesnej sieci linii kolejowych. Wynika on bezpośrednio z zapisów „Strategii Rozwoju Transportu do 2020 roku z perspektywą do 2030 roku”, w zakresie dotyczącym transportu kolejowego.   

Finansowanie

KPK zakłada maksymalne wykorzystanie środków UE na sfinansowanie projektów w ramach: Programu Infrastruktura i Środowisko (POIiŚ) na lata 2014-2020, instrumentu „Łącząc Europę” (CEF), Programu Polska Wschodnia (PO PW) na lata 2014-2020 oraz Regionalnych Programów Operacyjnych (RPO) na lata 2014-2020. W ramach KPK, Polska wyda blisko 76 mld PLN na inwestycje w kolejnictwo. Oprócz środków unijnych, zaplanowano również wydatkowanie publicznych środków krajowych (budżet państwa), środków własnych spółki oraz środków pochodzących z emisji obligacji. Istotnym źródłem finansowania wydatków są także środki pochodzące z kredytów Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI).

Założenia

PKP PLK zakłada kontynuację modernizacji i rewitalizacji istniejącej sieci kolejowej, w tym szybkiej kolei między największymi miastami. Zakładane prędkości przejazdowe mają wynosić 160 km/h dla połączeń pasażerskich oraz 120 km/h dla połączeń towarowych. KPK to znacząca poprawa ruchu kolejowego w aglomeracjach, podniesienie standardu podróży na trasach regionalnych oraz polepszenie warunków dla przewozu towarów. Atrakcyjność kolei wzmocni spójna sieć kolejowa o wyższych prędkościach, zapewniających krótsze podróże we wszystkich regionach, w ruchu międzyregionalnym oraz konkurencyjne przewozy towarowe m.in. łączące Śląsk z portami Trójmiasta, Szczecina i Świnoujścia. 

Dzięki budowie nowych i przebudowie istniejących przystanków kolejowych oraz integracji transportu kolejowego z miejskim pociąg staje się bardziej konkurencyjny względem samochodu. Podróżni mogą łączyć podróże pociągiem, tramwajem, autobusem i metrem. Dodatkowe tory, obiekty i nowoczesne urządzenia pozwalają skrócić czas przejazdu i zwiększyć liczbę pociągów. Nowe miejsca przesiadkowe i wygodne węzły komunikacyjne powstają m.in. w Krakowie, Warszawie i Gorzowie Wielkopolskim.

Komfort podróży

Podróż koleją zaczyna się na wygodnej stacji i przystanku. Aby tak było, w całej Polsce przebudowywane są istniejące i budowane nowe obiekty. Sucha Beskidzka Zamek, Wólka Orłowska, Gorzów Wielkopolski Wschodni - to nowe przystanki, które już służą podróżnym w Małopolsce, na Lubelszczyźnie i w Lubuskiem. Przygotowywane są kolejne m.in. w stolicy, na Dolnym Śląsku i Lubelszczyźnie. Będą dostępne dla wszystkich, wyposażone w wiaty i ławki, nowoczesny system informacji oraz czytelne oznakowanie. Bezpieczeństwo obsługi zwiększy monitoring.

Modernizacje stacji to również zwiększenie ich dostępności. Perony i przejścia podziemne wyposażane są w windy i pochylnie oraz bardziej i czytelniej oznakowane. Dzięki temu łatwiejsza staje się droga do pociągu dla osób o ograniczonej mobilności, opiekunów z dziećmi, osób z ciężkim bagażem. Ścieżki naprowadzające, dotykowe pasy bezpieczeństwa, poręcze i windy oznakowane alfabetem Braille’a ułatwiają osobom słabowidzącym i niewidzącym poruszanie się w obszarze stacji, dojście do kas biletowych i pociągu. 

Łatwiejszy transport

W najbliższych latach zmiany na liniach kolejowych poprawią również standard przewozów towarowych. Modernizowane tory to zwiększenie prędkości dla pociągów z węglem, kruszywem na budowę dróg, składów z kontenerami. Nowe i przebudowane mosty oraz wiadukty stopniowo zapewniają płynniejszą drogę przewozu bez zbędnych zwolnień i postojów m.in. dla ciężkich pociągów. Lepiej wyposażone stacje z dodatkowymi torami gwarantują sprawną obsługę składów towarowych i punktualny przejazd pociągów aglomeracyjnych i dalekobieżnych.

Dobrze zaplanowane i modernizowane zgodnie z wymogami ochrony środowiska linie kolejowe, gwarantują kolei status ekologicznego środka transportu. Nowe tory to ograniczony hałas przejeżdżających pociągów dzięki wykorzystaniu specjalnych materiałów i ekranów akustycznych. Aby tory nie stanowiły barier dla dzikich zwierząt, powstają specjalne przejścia tzw. ekodukty nad torami i zapewnione są drogi migracji przy mostach i przepustach.

Lokalne centra sterowania (LCS) wyposażone w komputerowe systemy i nowoczesne urządzenia pozwalają sprawniej i bezpieczniej prowadzić ruch większej liczby pociągów na modernizowanych liniach. Montowane są nowe rozjazdy – elementy torów zapewniające płynny przejazd pociągów przez stacje. Zwiększa się poziom bezpieczeństwa w ruchu kolejowym i drogowym dzięki nowobudowanym bezkolizyjnym przejazdom i przejściom pod lub nad torami oraz rosnącej liczbie monitorowanych skrzyżowań drogi i toru wyposażonych w rogatki i sygnalizację. 

Nowe kierunki

Dzięki Krajowemu Programowi Kolejowemu otwierane są nowe kierunki podróży. Inwestycje, zwiększające możliwości sieci kolejowej, zapewniają szybki dojazd do atrakcyjnych turystycznie miejsc i regionów. Budowa łącznic w Krakowie i Suchej Beskidzkiej oraz modernizacja linii do Zakopanego, to coraz krótsze podróże na Podhale i do stolicy Tatr. Modernizacja trasy z Tarnowa do Muszyny zapewni szybszą i wygodniejszą podróż w Beskidy. Na Dolnym Śląsku krótko i wygodnie dojeżdżamy już z Wrocławia w Karkonosze. Do podróży koleją nad morze zachęcą m.in. efekty prac na linii Szczecinek-Ustka. 

Rok 2019 to jeden z bardziej dynamicznych okresów realizacji kluczowego KPK. Zarządca infrastruktury zintensyfikował działania zarówno w podpisywaniu nowych kontraktów, przystępowaniu do prac budowlanych, jak też odbiorze od wykonawców zleconych inwestycji. Wykonywano zadania na niespotykaną dotąd skalę:

• wartość realizacji KPK wyniosła 9,4 mld PLN
• zmodernizowano 1729 km torów
• zmodernizowano 322 perony
• zbudowano ok. 1231 rozjazdów.

Roboty budowlane objęły większość terytorium kraju, w tym ze szczególną intensywnością prowadzone były na południu Polski, na Mazowszu, w Wielkopolsce i w województwie zachodniopomorskim. Dzięki prowadzonym inwestycjom, podnoszone są nie tylko parametry eksploatacyjne linii kolejowych, takie jak maksymalna prędkość lub dopuszczalny nacisk osi. Modernizacje te w dużym stopniu zapewnianą spełnienie wymagań zasadniczych interoperacyjności określonych w TSI dla danego podsystemu 8. Intensywne prace inwestycyjne to także szereg wyzwań, związanych z utrzymaniem tempa realizacji prac, dostępem do materiałów budowlanych czy zmieniającymi się warunkami ekonomiczno-gospodarczymi, wpływającymi na wartość kontraktów i terminowość ich realizacji.

Liczne inwestycje

W ramach Planu Inwestycyjnego na 2018 rok przyjęto do realizacji ponad 200 projektów inwestycyjnych, w których najistotniejszą grupę stanowiły projekty finansowane z CEF oraz POIiŚ. Wykonanie planu wyniosło ponad 9 mld PLN. Zakres przedmiotowy poszczególnych projektów inwestycyjnych realizowanych przez PKP PLK, obejmuje kompleksową wymianę nawierzchni kolejowej, urządzeń sterowania ruchem kolejowym i elektroenergetyki (trakcyjnej i nietrakcyjnej), a także modernizację przejazdów kolejowo-drogowych w jednym poziomie oraz ich likwidację i zastępowanie skrzyżowaniami dwupoziomowymi.

W ramach realizacji planu, na sieci kolejowej zarządzanej przez PKP PLK wykonane zostały roboty inwestycyjne, obejmujące w szczególności modernizację, rewitalizację lub budowę m.in. 1267,9 km torów, 380 przejazdów oraz 113 wiaduktów kolejowych i drogowych.

W roku 2019 na inwestycje przeznaczono 10,5 mld PLN:

• 1400 km zmodernizowanych torowisk
• 1250 wymienionych rozjazdów
• 330 zmodernizowanych peronów
• 1250 km wymienionej i nowej sieci trakcyjnej
• 700 zmodernizowanych przejazdów kolejowo-drogowych
• 140 zmodernizowanych wiaduktów
• 150 zmodernizowanych mostów kolejowych

Realizacje inwestycyjne w poszczególnych województwach:

DOLNOŚLĄSKIE

Na terenie województwa dolnośląskiego eksploatowanych jest 1749,69 km linii kolejowych, co stanowi około 9,5% linii zarządzanych przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Długość linii o znaczeniu państwowym wynosi 1046,32 km. W ramach, zaktualizowanego w lipcu 2017 roku, Krajowego Programu Kolejowego przewiduje się do 2023 roku realizację na terenie województwa dolnośląskiego 27 projektów inwestycyjnych, o łącznej wartości około 2 mld PLN.

KUJAWSKO-POMORSKIE

Na terenie województwa kujawsko-pomorskiego eksploatowanych jest 1199,41 km linii kolejowych, co stanowi około 6,5% linii zarządzanych przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Długość linii o znaczeniu państwowym wynosi 839,86 km. W ramach, zaktualizowanego w lipcu 2017 roku, Krajowego Programu Kolejowego przewiduje się do 2023 roku realizację na terenie województwa kujawsko-pomorskiego 18 projektów inwestycyjnych, o łącznej wartości około 1,5 mld PLN.

LUBELSKIE

Na terenie województwa lubelskiego eksploatowanych jest 924,19 km linii kolejowych, co stanowi około 5% linii zarządzanych przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Długość linii o znaczeniu państwowym wynosi 480,81 km. W ramach, zaktualizowanego w lipcu 2017 roku, Krajowego Programu Kolejowego przewiduje się do 2023 roku realizację na terenie województwa lubelskiego 14 projektów inwestycyjnych, o łącznej wartości około 3 mld PLN.

LUBUSKIE

Na terenie województwa lubuskiego eksploatowanych jest 889,64 km linii kolejowych, co stanowi około 5% linii zarządzanych przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Długość linii o znaczeniu państwowym wynosi 642,97 km. W ramach, zaktualizowanego w lipcu 2017 roku, Krajowego Programu Kolejowego przewiduje się do 2023 roku realizację na terenie województwa lubuskiego 11 projektów inwestycyjnych, o łącznej wartości około 0,5 mld PLN.

ŁÓDZKIE

Na terenie województwa łódzkiego eksploatowanych jest 1080,25 km linii kolejowych, co stanowi około 6% linii zarządzanych przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Długość linii o znaczeniu państwowym wynosi 889,76 km. W ramach, zaktualizowanego w lipcu 2017 roku, Krajowego Programu Kolejowego przewiduje się do 2023 roku realizację na terenie województwa łódzkiego 25 projektów inwestycyjnych, o łącznej wartości około 5,5 mld PLN.

MAŁOPOLSKIE

Na terenie województwa małopolskiego eksploatowanych jest 989,13 km linii kolejowych, co stanowi około 5% linii zarządzanych przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Długość linii o znaczeniu państwowym wynosi 812,03 km. W ramach, zaktualizowanego w lipcu 2017 roku, Krajowego Programu Kolejowego przewiduje się do 2023 roku realizację na terenie województwa małopolskiego 26 projektów inwestycyjnych, o łącznej wartości około 7,5 mld PLN.

MAZOWIECKIE

Na terenie województwa mazowieckiego eksploatowanych jest 1676,47 km linii kolejowych, co stanowi około 9% linii zarządzanych przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Długość linii o znaczeniu państwowym wynosi 1372,08 km. W ramach, zaktualizowanego w lipcu 2017 roku, Krajowego Programu Kolejowego przewiduje się do 2023 roku realizację na terenie województwa mazowieckiego 34 projektów inwestycyjnych, o łącznej wartości około 8 mld PLN.

OPOLSKIE

Na terenie województwa opolskiego eksploatowanych jest 766,12 km linii kolejowych, co stanowi około 4% linii zarządzanych przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Długość linii o znaczeniu państwowym wynosi 474,99 km. W ramach, zaktualizowanego w lipcu 2017 roku, Krajowego Programu Kolejowego przewiduje się do 2023 roku realizację na terenie województwa opolskiego 14 projektów inwestycyjnych, o łącznej wartości około 0,5 mld PLN.

PODKARPACKIE

Na terenie województwa podkarpackiego eksploatowanych jest 894,83 km linii kolejowych, co stanowi około 5% linii zarządzanych przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Długość linii o znaczeniu państwowym wynosi 390,49 km. W ramach, zaktualizowanego w lipcu 2016 roku, Krajowego Programu Kolejowego przewiduje się do 2023 roku realizację na terenie województwa podkarpackiego 21 projektów inwestycyjnych, o łącznej wartości około 1,5 mld PLN.

PODLASKIE

Na terenie województwa podlaskiego eksploatowanych jest 653,64 km linii kolejowych, co stanowi około 3,5% linii zarządzanych przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Długość linii o znaczeniu państwowym wynosi 436,52 km. W ramach, zaktualizowanego w lipcu 2017 rok, Krajowego Programu Kolejowego przewiduje się do 2023 roku realizację na terenie województwa podlaskiego 16 projektów inwestycyjnych, o łącznej wartości około 2,5 mld PLN.

POMORSKIE

Na terenie województwa pomorskiego eksploatowanych jest 1159,39 km linii kolejowych, co stanowi około 6% linii zarządzanych przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Długość linii o znaczeniu państwowym wynosi 667,76 km. W ramach, zaktualizowanego w lipcu 2017 roku, Krajowego Programu Kolejowego przewiduje się do 2023 roku realizację na terenie województwa pomorskiego 16 projektów inwestycyjnych, o łącznej wartości około 6 mld PLN.

ŚLĄSKIE

Na terenie województwa śląskiego eksploatowanych jest 1739,09 km linii kolejowych, co stanowi około 9,5% linii zarządzanych przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Długość linii o znaczeniu państwowym wynosi 1287,93 km. W ramach, zaktualizowanego w lipcu 2017 roku, Krajowego Programu Kolejowego przewiduje się do 2023 roku realizację na terenie województwa śląskiego 31 projektów inwestycyjnych, o łącznej wartości około 4 mld PLN.

ŚWIĘTOKRZYSKIE

Na terenie województwa świętokrzyskiego eksploatowanych jest 601,23 km linii kolejowych, co stanowi około 3% linii zarządzanych przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Długość linii o znaczeniu państwowym wynosi 428,52 km. W ramach, zaktualizowanego w lipcu 2017 roku, Krajowego Programu Kolejowego przewiduje się do 2023 roku realizację na terenie województwa świętokrzyskiego 12 projektów inwestycyjnych, o łącznej wartości około 1,5 mld PLN.

WARMIŃSKO-MAZURSKIE

Na terenie województwa warmińsko-mazurskiego eksploatowanych jest 1080,58 km linii kolejowych, co stanowi około 6% linii zarządzanych przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Długość linii o znaczeniu państwowym wynosi 695,49 km. W ramach, zaktualizowanego w lipcu 2017 roku, Krajowego Programu Kolejowego przewiduje się do 2023 roku realizację na terenie województwa warmińsko-mazurskiego 11 projektów inwestycyjnych, o łącznej wartości około 1,5 mld PLN.

WIELKOPOLSKIE

Na terenie województwa wielkopolskiego eksploatowanych jest 1877,64 km linii kolejowych, co stanowi około 10% linii zarządzanych przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Długość linii o znaczeniu państwowym wynosi 1128,9 km. W ramach, zaktualizowanego w lipcu 2017 roku, Krajowego Programu Kolejowego przewiduje się do 2023 roku realizację na terenie województwa wielkopolskiego 27 projektów inwestycyjnych, o łącznej wartości około 5,5 mld PLN.

ZACHODNIOPOMORSKIE

Na terenie województwa zachodniopomorskiego eksploatowanych jest 1147,65 km linii kolejowych, co stanowi około 6% linii zarządzanych przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Długość linii o znaczeniu państwowym wynosi 782,03 km. W ramach, zaktualizowanego w lipcu 2017 roku, Krajowego Programu Kolejowego przewiduje się do 2023 roku realizację na terenie województwa zachodniopomorskiego 11 projektów inwestycyjnych, o łącznej wartości około 2,5 mld PLN.